Een superzwaar zwart gat heeft de helderste uitbarsting veroorzaakt die ooit is waargenomen, met een energie-equivalent van 10 biljoen zonnen. Deze ongekende gebeurtenis, afkomstig uit een sterrenstelsel op 10 miljard lichtjaar afstand, biedt een zeldzaam kijkje in de extreme fysica die deze kosmische kolossen beheerst. De uitbarsting werd voor het eerst gedetecteerd in 2018 door de Zwicky Transient Facility en de Catalina Real-Time Transient Survey, waarbij de helderheid snel met een factor 40 toenam voordat hij piekte op een magnitude die 30 keer sterker was dan welke eerder geregistreerde uitbarsting van een zwart gat dan ook.
De anatomie van een kosmische gloed
Aangenomen wordt dat de gebeurtenis een getijdenverstoringsgebeurtenis (TDE) is, waarbij de immense zwaartekracht van een zwart gat een naderende ster met geweld uit elkaar scheurt. Het zwarte gat zelf heeft naar schatting 500 miljoen keer de massa van onze zon, terwijl de ongelukkige ster die in dit spektakel werd geconsumeerd minstens 30 keer massiever was dan de onze. Terwijl het stellaire puin naar binnen spiraalt, warmt het op tot extreme temperaturen, waarbij een verblindende uitbarsting van energie vrijkomt voordat het door het zwarte gat wordt opgeslokt.
Waarom dit belangrijk is
Deze ontdekking gaat niet alleen over een recordbrekende uitbarsting; het daagt bestaande modellen van het gedrag van zwarte gaten uit. De meeste TDE’s komen voor rond relatief rustige zwarte gaten, maar deze is ontstaan uit een actieve galactische kern (AGN) – een zwart gat dat zich al actief voedt met omringende materie. De continue gloed van een AGN verduistert normaal gesproken fakkels, waardoor de detectie van deze gebeurtenis des te opmerkelijker wordt. Het feit dat deze ondanks de helderheid van de AGN zichtbaar was, suggereert dat nog veel meer van zulke krachtige zonnevlammen onopgemerkt zouden kunnen blijven.
De zeldzame ster
De grootte van de geconsumeerde ster is een andere anomalie. Sterren met een massa van dertig keer de massa van de zon zijn uiterst zeldzaam. Onderzoekers veronderstellen dat de ster mogelijk abnormaal groot is geworden door het ophopen van materie uit de omringende galactische schijf. Hoewel dit proces ongebruikelijk is, zou het de ongebruikelijke massa van de ster en de daaruit voortvloeiende intensiteit van de zonnevlam kunnen verklaren.
Bevestiging en toekomstige ontdekkingen
De authenticiteit van de uitbarsting werd bevestigd door vervolgobservaties, waaronder gegevens van NASA’s WISE-missie. Onderzoekers hebben alternatieve verklaringen, zoals supernova’s of zwaartekrachtlenzen, uitgesloten door de spectrale signatuur van de zonnevlam te analyseren. De gebeurtenis was zichtbaar in zichtbaar en infrarood licht, maar niet in röntgenstralen, radiogolven of neutrino’s, wat de oorsprong ervan als een TDE verder bevestigde.
De ontdekking luidt een nieuw tijdperk in in het onderzoek naar zwarte gaten. Komende hemelonderzoeken, zoals die van het Vera C. Rubin Observatorium, zullen waarschijnlijk nog veel meer supergrote uitbarstingen aan het licht brengen, wat ongekende inzichten zal opleveren in de gewelddadige processen die deze kosmische motoren besturen. Het evenement biedt een unieke kans om de extreme fysica van de aanwas van zwarte gaten en het lot van sterren die zich te dicht bij hun waarnemingshorizon begeven, te bestuderen.
Deze recordbrekende uitbarsting dient als een grimmige herinnering aan de brute kracht van het universum en de voortdurende mysteries die wachten op ontdekking
