Wetenschappers hebben een buitengewone geologische anomalie ontdekt onder het eiland Bermuda: een 20 kilometer dikke rotslaag ingebed in de oceanische korst van de aarde. Deze structuur is anders dan alle andere die wereldwijd worden aangetroffen en vormt een uitdaging voor het huidige begrip van hoe oceanische deining ontstaat en blijft bestaan. De ontdekking werpt licht op waarom Bermuda nog steeds verheven is boven zijn omgeving, ondanks dat het al meer dan 31 miljoen jaar vulkanisch inactief is.
Het mysterie van de hoogte van Bermuda
Decennia lang heeft de oceanische deining van Bermuda geologen voor raadsels gesteld. In tegenstelling tot eilandketens zoals Hawaï, die in stand worden gehouden door actieve mantelhotspots, vertoont Bermuda geen recente vulkanische activiteit. De typische deining neemt af naarmate tektonische platen zich van deze hotspots verwijderen, maar de hoogte van Bermuda blijft bestaan – een fenomeen dat nu mogelijk wordt verklaard door deze nieuw geïdentificeerde ondergrondse laag.
De structuur lijkt een overblijfsel te zijn van oud vulkanisme, waarbij mantelgesteente bevroren is onder de korst en fungeert als een drijvende basis die het eiland ongeveer 500 meter hoog houdt. Seismologische gegevens onthulden de aanwezigheid van de laag: onderzoekers analyseerden seismische golfpatronen van aardbevingen op afstand om een gedetailleerd beeld te creëren van de ondergrond van de aarde tot op 50 kilometer afstand.
Oude oorsprong in Pangea
De ongewone samenstelling van de rots verdiept het mysterie nog verder. Analyses laten een laag silicagehalte en een hoog koolstofgehalte zien, wat erop wijst dat het materiaal diep uit de mantel afkomstig is – mogelijk teruggaand tot de vorming van het supercontinent Pangaea tussen 900 miljoen en 300 miljoen jaar geleden. Dit verschilt sterk van hotspot-eilanden in de Stille of Indische Oceaan, waar mantelpluimen jonger en recenter zijn.
De Atlantische Oceaan, een relatief jong bekken gevormd tijdens het uiteenvallen van Pangaea, heeft deze oude geologische signatuur mogelijk behouden. De aanwezigheid van deze diepe koolstofbron suggereert dat de regio ooit het hart van het laatste supercontinent vormde, wat verklaart waarom de geologie van Bermuda zo uniek is.
Implicaties en toekomstig onderzoek
De ontdekking heeft verstrekkende gevolgen voor het begrijpen van de interne processen van de aarde. Door extreme locaties zoals Bermuda te bestuderen, kunnen wetenschappers hun modellen verfijnen van hoe meer typische geologische kenmerken zich ontwikkelen en evolueren. William Frazer, de hoofdauteur van het onderzoek, onderzoekt nu andere eilanden over de hele wereld om vast te stellen of soortgelijke ondergrondse structuren bestaan, of dat Bermuda werkelijk op zichzelf staat als een geologische uitbijter.
“Het begrijpen van een plek als Bermuda… geeft ons een idee van wat de meer normale processen zijn die op aarde plaatsvinden en wat de extremere processen zijn die plaatsvinden.”
De bevinding onderstreept hoeveel er nog onbekend is over het binnenland van onze planeet, en suggereert dat diepe ondergrondse anomalieën een belangrijkere rol kunnen spelen bij het vormgeven van de oppervlaktegeologie dan eerder werd gedacht.
